Kenmerken duurzaam en gezond voedingspatroon

Wetenschappers buigen zich over de vraag hoe een gezond en duurzaam voedingspatroon er uit ziet. Eén ding is zeker: het is ingewikkelder dan simpelweg een product vervangen door een duurzamere optie.

Door de groeiende wereldbevolking stijgt in de toekomst de vraag naar voedsel. Aan de andere kant heeft de productie van voedsel ook een impact op het milieu. Om deze reden wordt het steeds belangrijker dat de voeding optimaal voorziet in de voedingsstoffen die een mens nodig heeft met een zo laag mogelijke impact op het milieu. Gezondheidsfactoren en duurzaamheidsfactoren worden beide meegewogen in het voedingspatroon van de toekomst; maar hoe kan gezondheid en duurzaamheid gecombineerd worden? Onderzoekers (Mertens et al. 2016) stellen het SHARP diet voor:

• (environmentally) Sustainable
• Healthy
• Affordable
• Reliable
• Preferable (from consumers perspective)

SHARP

Het SHARP model helpt om een voedingspatroon samen te stellen dat duurzaamheid én gezondheidsfactoren meeneemt. Maar het model is breder. Zo wordt de verkrijgbaarheid van producten voor consumenten bekeken en is het van belang dat de voeding op een veilige manier en voldoende geproduceerd kan worden. En niet te vergeten, het voedingspatroon moet passen bij de eetcultuur en de voedselvoorkeuren van consumenten.

Vervangen is te simpel

Het SHARP model gaat verder dan het eenvoudig vervangen van producten door duurzamere varianten. Want uit de praktijk blijkt dat bij het vervangen van één product(groep) vaak de inname van voedingsstoffen verandert. Zo leggen de onderzoekers uit dat het vervangen van bijvoorbeeld vlees door plantaardige vervangers uit milieuoverwegingen een betere keuze is. Echter leveren vlees en andere dierlijke producten een belangrijk deel van de benodigde hoeveelheid vitamine B12, ijzer, zink en selenium. Ook is het eetgedrag van consumenten lastig te veranderen en is het vervangen van een productgroep niet zo gemakkelijk.

Uitdaging 

Op de korte-termijn helpt het als we meer volgens de voedingsrichtlijnen gaan consumeren. Maar wat brengt dit SHARP model voor de toekomst? Volgens de onderzoekers is het van belang dat er eerst een duidelijke onderzoeksvraag wordt geformuleerd om vanuit daar vast te stellen hoe duurzaamheid en gezondheid gemeten wordt. Het bepalen van een gezond en duurzaam voedingspatroon heeft raakvlakken met diverse maatschappelijke thema’s. Daarom is een samenwerking tussen wetenschappers op het gebied van voeding, duurzaamheid, landbouw en economie noodzakelijk. Kortom het is een onderzoeksveld in ontwikkeling en het voedingspatroon van de toekomst is niet gemakkelijk bepaald. Voor nu leert het ons dat een voedingsadvies volgens de huidige voedingsrichtlijn de beste optie is.

Referentie

Mertens, E., Veer, van ‘t, P., Hiddink, G.J., Steijns, J.M.J.M., en Kuijsten, A. (2016). Operationalising the health aspects of sustainable diets: a review. Public Health Nutrition. doi:10.1017/S1368980016002664